Tijdens het kennismakingsgesprek valt de coachee met de deur in huis: “Ik wil leren NEE zeggen! Ik ben de hele tijd de klos! Ze komen altijd bij mij met hun vragen en extra klusjes. Alsof ik de enige ben die dat kan. Het lukt me bijna nooit meer om op tijd naar huis te gaan. En zelfs als ik overwerk is het werk nooit af. Ik ben moe en uitgeblust als ik naar huis ga".

Herkenbaar? Het gebeurt iedereen wel eens; een periode waarin het lijkt alsof jij de enige bent die de benen uit zijn lijf rent. Maar als je het idee hebt dat dit de standaard is, dan krijg je er last van en is het de hoogste tijd om er iets aan te doen. Is “NEE” leren zeggen de oplossing?

Wat opvalt in het inleidende stukje is dat de coachee naar de ander wijst: "ZE komen het altijd bij mij vragen" (... en daarom moet ik altijd zo lang doorwerken). De coachee legt daarmee de oorzaak van zijn probleem buiten zichzelf. Dat gebeurt vaker. Maar door de oorzaak bij een ander te leggen wordt het probleem niet opgelost. Wat wel helpt is om te onderzoeken wat je zelf kan doen om de situatie te veranderen. Door te kijken naar de gedachten en overtuigingen je zelf hebt die deze ongewenste situatie in stand houdt.

Een paar voorbeelden van gedachten die de situatie in stand kunnen houden:

• “Ik doe het wel even tussen door, dan is mijn collega geholpen.”
• “Als ik het doe is het zo klaar.”
• “Ik heb geen zin om het nog een keer uit te leggen, ik doe het zelf wel even”.
• “Als ik het niet doe gebeurt het niet.”
• “Als de ander zijn verantwoordelijkheid niet neemt, doe ik het wel. Anders gebeuren er ongelukken”.

Allemaal excuses die jij gebruikt om een iets te doen waar je nu geen tijd voor hebt, of die bij een ander in het takenpakket hoort. Het is misschien fijn voor de ander dat jij 'alles' oplost voor die ander, maar de organisatie wordt er niet beter van en jij al helemaal niet! Want doordat jij taken naar je toetrekt die niet bij je horen, werk je niet alleen (te) hard, maar gaat het vaak ook ten koste van de werkzaamheden waar jij verantwoordelijk voor bent. Grote kans dat jouw beoordeling niet zo positief is als je verwacht.

“NEE” zeggen vind je misschien lastig, maar het levert je op termijn wel wat op. Een voorbeeld uit onze praktijk laat dit zien:

Toen de vestiging waar Ben werkte werd gesloten verhuisde hij naar het hoofdkantoor. Gelijker tijd veranderden ook zijn werkzaamheden: hij werd verantwoordelijk voor een deel van het proces in plaats van het totale proces. Collega’s kwamen met vragen bij Ben, omdat ze dat altijd gedaan hadden. Ook met vragen die inmiddels bij een andere afdeling lagen. Ben reageerde zoals hij altijd had gedaan; hij nam het werk over omdat hij de mensen graag wilde helpen. Maar het werd teveel en de werkdruk werd te hoog.

In het coachtraject leerde Ben op welke manier hij collega’s toch kon helpen, zonder dat hij zelf de taken overnam. Bijvoorbeeld door de tijd te nemen om uit te leggen op welke afdeling deze vraag gesteld moest worden. De reacties waren heel positief, veel beter dan hij had verwacht. Dit sterkte hem om dit vaker te doen. Ook besprak hij in zijn eigen team dat hij de verantwoordelijkheid die hij voelde om de mensen te helpen, graag wilde delen. Door dit bespreekbaar te maken, zijn afspraken gemaakt over de manier waarom de teamleden beurtelings collega’s van andere afdelingen te woord staan. Dit neemt veel druk van zijn schouders af.

Ben kan zijn werk inmiddels weer goed aan. Hij heeft weer tijd om met lunchpauze te gaan en neemt het werk niet mee naar huis. Hij voert zijn taken goed uit, zijn leidinggevende is zeer tevreden over hem. Hij heeft zelfs “tijd” gevonden om in een projectgroep plaats te nemen! Soms doet hij nog wel eens een klusje dat niet meer bij hem thuis hoort, gewoon omdat hij tijd heeft en het leuk vindt om iemand te helpen.

Wil jij “NEE” leren zeggen? Overweeg dan coaching. Een paar gesprekken levert al resultaat op. Wij helpen je graag.

Terug naar artikelen